In Frankrijk zijn ze nog talrijk. Bassins publics, lavoirs ofwel openbare wasplaatsen. Nederland heeft er niet veel meer. Of er veel geweest zijn? In Limburg zijn er in ieder geval nog 2, toegankelijk en wel.
Schoon water
De wasplaatsen, vaak eeuwenoud, werden dichtbij een waterbron aangelegd.
Stromend en voldoende schoon water was vooral van belang om de ingezeepte kleren te kunnen uitspoelen. De randen van de wasplaats waren voorzien van platte, schuine stenen waarop de was kon worden gedaan.
Behalve dat er kleding werd gewassen, was de wasplaats een plek waar verhalen aan elkaar werden verteld. Door vrouwen.
Wesch
De meest zuidelijke Nederlandse wasplaats is te vinden in Wesch bij de St Brigidabron van de Noorbeek. In de berghelling is een brongebouwtje met poort gebouwd op de plek waar het water uit de kalkrijke grond stroomt. Naast de bron is een kade en wasplek met trapje gemaakt. De wasplaats wordt volgens Limburgs Erfgoed gedateerd op 1700. De naam Wesch houdt waarschijnlijk verband met was of wasplaats.
Baarlo
Noordelijker gelegen is er een te vinden in Baarlo bij Venlo. De wasplaats heet de Sprunk. Op de plek van de wasplaats, aan de voet van het Maasterras, treedt kwel op. Herkomst van de naam Sprunk is mogelijk sprong, watersprong (kwel). Eerder was er een drenkplaats voor vee. Later, in de 20e eeuw, is de loop van de nabijgelegen beek via de Sprunk omgeleid. Het kwelwater en het stromend beekwater zorgden samen voor voldoende water voor de wasplaats.
Op de 3e zondag van juli vindt hier jaarlijks een wasdemonstratie plaats in historische kleding. Klik hier voor meer informatie.
Tegelen
Dan is er nog een derde wasplaats, op dit moment aan het oog onttrokken maar binnenkort blootgelegd en in ere hersteld. In Tegelen, ook in Limburg, ooit gelegen aan de Engerbeek. Deze beek is omgeleid en de oude loop inclusief de aan de beek gelegen wasplaats is vervolgens onder de grond verdwenen.
Meerdere historische elementen in de oude dorpskern van Tegelen worden de laatste jaren opgeknapt. Zo zal ook de historische wasplaats weer een plek krijgen in het straatbeeld.
