Magdalene Laundries of Asylums waren instellingen voor de opvang van vrouwen. Ze kwamen voor in heel Europa, Noord Amerika, Canada en Australië. De eerste opvanghuizen annex wasserijen zijn opgericht in de 18e eeuw in Engeland en Ierland. De laatste sluit de deuren in 1996. Dat was ook in Ierland.
Gevallen vrouwen
De wasserijen zijn genoemd naar Maria Magdalena. Ze is een bijbelse figuur. In die tijd wordt zij beschouwd als een bekeerde zondares, een prostituée. ‘Gevallen’ vrouwen en meisjes komen hier terecht en worden aan het werk gezet. In de praktijk zijn het ongehuwde moeders en meisjes of vrouwen waar de familie, de staat of de kerk problemen mee heeft.
Zusters
De wasserijen worden geleid door religieuze congregaties van zusters. Alle meisjes en vrouwen krijgen er een nieuwe naam. Plaatsing en verblijf is meestal niet vrijwillig. Het regime binnen de wasserij is streng en het zware werk wordt niet betaald. In de naam van rehabilitatie en boetedoening kan deze moderne slavernij jarenlang voortduren.
Graven
In 1993 verkoopt de congregatie Sisters of our Lady of Charity of Refuge in Noord Dublin in Ierland haar bezittingen. Het klooster annex wasserij met de bijbehorende grond gaat naar een projectontwikkelaar. De zusters sluiten een overeenkomst met de koper over het ruimen van de 133 lichamen die er volgens de administratie liggen begraven. Overleden vrouwen die werkzaam waren in de wasserij van de zusters.
Identiteit
Het blijkt om 155 lichamen te gaan, 22 onbekende en niet geregistreerde overledenen. Van een deel van de overige begraven vrouwen zijn de identiteit en doodsoorzaak ook onbekend. Van 75 overleden vrouwen bestaat een overlijdensakte. De overheid verstrekt een aanvullende vergunning voor het herbegraven van de 22 lichamen.
Ophef
Er ontstaat ophef over de gang van zaken rondom de herbegraving. Dit leidt tot kritische artikelen, documentaires, boeken en een film ‘The Magdalene Sisters’ over het lot van de Maggies in het algemeen. De vraag naar de rol van de Ierse overheid in de hele Magdalene kwestie is prominent.
Onderzoek
De United Nations Committee Against Torture (UNCAT), een commissie van de Verenigde Naties, uit kritiek op de Ierse staat: Deze zou gefaald hebben in de bescherming van de Magdalene vrouwen. Ze eist een onderzoek en een compensatieregeling. Uiteindelijk komt er in 2013 een onderzoeksrapport* waarna de Ierse staat toegeeft betrokken te zijn bij de wasserijen: Minstens een kwart van alle Magdalene vrouwen werd er door de staat heen gestuurd. De staat liet de weggelopen vrouwen opsporen en terugsturen door de Ierse politie. Ook zorgde de staat er in sommige gevallen voor dat de wasserijen lucratieve onrechtmatige contracten konden afsluiten met opdrachtgevers.
Joni Mitchell
In 1993 leest de Canadese zangeres Joni Mitchell over het lot van de Magdalene vrouwen. Ze schrijft er een nummer over. Luister hier naar ‘Magdalene Laundries’
* Report of the Inter-Departmental Committee to establish the facts of State involvement with the Magdalen Laundries. Onderzoek onder leiding van Senator Martin McAleese. Lees hier het onderzoeksrapport. In hoofdstuk 16, vanaf pg 803 is te lezen over 155 herbegraven vrouwen.