Tandpijn
Edgar Degas (1834 – 1917) was een Frans schilder en beeldhouwer, geboren en overleden in Parijs. Hij schilderde meerdere werken met wassende en strijkende vrouwen. Lees hierover ook in een volgend bericht. De meest spraakmakende is ‘Blanchisseuses souffrant des dents’ (wasvrouwen met tandpijn) uit de periode 1870 – 1872. Het staat ook wel bekend als ‘Etude de deux têtes de femmes’ Het is een klein werk van 16 bij 21 cm, olie op doek.
Herkomst
In 1924 maakt het schilderij deel uit van een expositie in galerie Georges-Petit, Parijs. Als eigenares wordt genoemd Berthe-Marie Bachoux, vrouw van een ‘compagnon d’armes’ van Degas. Daarna gaat het doek naar Carle Dreyfus, die zijn collectie in 1953 nalaat aan de nationale musea. In 1961 wordt het schilderij, in bezit van Musée du Louvre in Parijs, uitgeleend. Het dan juist geopende Musée du Havre krijgt het stuk, samen met nog een aantal andere werken, in bruikleen.
Gestolen
Vervolgens, ruim 10 jaar later, wordt in 1973 het werk van Degas gestolen, uit zijn lijst gesneden. Le Figaro 11/2/2011;
…. le 27 décembre 1973, vers 17h15, la toile est volée. Au soir du 20 janvier, un mystérieux correspondant appelle le journal local pour proposer de rendre le tableau contre une rançon de 400.000 francs. La conservatrice du musée du Havre réclame tout d’abord des clichés, avant de se voir exiger un acompte de 40.000 francs pour l’envoi de photos supplémentaires. «Les blanchisseuses ne souffrent pas», précise le voleur à la conservatrice, qui s’active pour réunir la somme. Mais le mystérieux inconnu disparaît soudainement. Et l’on n’a plus de nouvelles du tableau pendant trente-six ans.
Teruggevonden
In november 2010, 37 jaar na de diefstal, verschijnt de catalogus ‘Impressionist and Modern Day Art’ van Sotheby’s in New York. De catalogus bevat foto’s van kunst dat onder de hamer gaat. Tussen alle werken herkent een Fransman (zijn identiteit wordt niet bekend gemaakt), bladerend door de catalogus, het gestolen schilderij van Degas. Hij licht de politie in en deze treedt vervolgens in contact met de Amerikaanse autoriteiten.
Het blijkt eenvoudig om de identiteit van het schilderij te verifiëren. Op de achterzijde van het doek staat RF 1953-8. Wat zoveel betekent als het achtste werk dat in 1953 in bezit komt van Republique Française. Sotheby’s neemt het gestolen werk (richtprijs in de catalogus: $350.000 – $450.000) uit de te veilen collectie. De eigenaar gaat ermee akkoord dat het schilderij teruggaat naar Frankrijk. Het werk hangt weer in Le Havre in het Musée d’Art Moderne de André Malraux, MuMa (voorheen Musée du Havre).
Controverse
De informatie die naar buiten wordt gebracht over de (onrechtmatige) eigenaar is summier: Ronald Grelsamer, orthopedisch chirurg uit New York, heeft het werk geërfd van zijn vader Philippe in 2008. Hij kent de verdere herkomst ervan niet. Vader Philippe was werkzaam in de geldsector*. De Franse Douane verklaart dat Grelsamer niet wordt beschuldigd.
Opmerkelijk feit is dat het schilderij niet voor kwam in Interpol’s databank van gestolen kunst of in het Art Loss Register.
* Uit: krantenbericht met korte biografie nav huwelijk Ronald Grelsamer